Search This Blog

Saturday, July 25, 2020

ANTANGPHAM

A tanu teilawr dek giikgeekta kisildek a awm khuhpha dia puanvet ei-ai kawm a innsung a kiveituah latlat amit-hem a en in nitak anhuan di’n a kisa panta hi. Gas tau tung a mehmal kawm in a tanu leh hun paisate ngaihtuah veel hi. Antang a khakdek a aphamkhiak, abung luisim gemgamta sung a akoihkawm in cika a ngaihtuah khak ngeilouh nidanglai a antangpham adon seklai hon ngaihtuah khe kha zenzen hi.

Nungak  picing hinaikei mahleh sontheih leh tei hunta ahihman in, antangpham dongtu khat a seh ahita hi. Amah va kipumpiak ziak hiam, a awlmawh man a va dong hilou in, Nupi Pawl in “antangpham dongtu” diing a Kimpi aseh uh ahi hi. Hiai pen kum 30 valta thu hi a; teilawr biangzau hunlai a thiltung ahi hi. Thanuam leh cihtak suaha panmun poimawhtak, antangpham dongtu sem ahihman in Kimpi tuh lungkim mahmah hi. Apu in sengzing neu, amah tawh kituak-hun litlet di a gatsak pua in Nipini zingsang sim in kum hunkuamtak ana dong hi. Nipini zingsang a mehlim meh di innkuan leh mehlim loudeuh meh di innkuan kuamah hilhlouh a atheih kia hilou in, kuate’ nu pawt-hat deuh a, kuate’ nu kamsiam deuh, kamsiamlou deuh cihteng zong thei hi. Tangval tung pante’n  a sengsunga a antangpham bung uh a guanlutlai ua a linsim peppep dante khawng uh haih teuhlou hi. Hucibang in vengsunga papi cingkam, nelhuai leh a lerdeuh teng leng theisuak dimdem hi. Amahtuh, a theihteng ban genkhiak zungzung lou in, singtang Zo-lungsim taktakpu nungak; tangval mawldeuh pawlkhat in amau ngaizawng hidia kikoihthei zoutop a kamsiam leh maitai, mahni lungsim a om-om mawk siatkhiak zungzung mi hilou hial hi.

 “I dam le zaw kum paihattak ahi,’ ci in a lawmnu Ngainu tawh nui buabua kawm in mobile in kihouthei zel uhi. A tate tungtang bang a houlim khak ciang un, tuitawi a sawltheihta, cikha dek nak uhi. Ahihhang in amau neulai bang a tuitawi  dia kuan a, phalvak a tuikang delh a kuanngai hilou a; mahni innsung apan hekkai ziahmai theih ahihtak man in a tate un tuitawi cih thei khollou uhi. Khawnvak um sil, cih bang le paihkhiatsa ngeina khat ahihlam mangngilh dekdek ta diing uhi. Hucibang zel in a neulai leh a nungaktan a amuh gige ta-ngal khaih cih bang zong khangluite’ thilhih suak pianta mawk hi. Cikei ve, lui a puansawp kawm a kisil dia Kiginni ciang a lawmte tawh kuan nainai cihte bang zong, khanglui vai suakta mawk hi. Ahihhang in antangpham kici bel om a, omtou zellai di’n gintakhuai hi. Himahleh Nipini zingsang teng a antangpham dong a sengzing khat tawh kuankhiak kumkhua pen omtou zellai diing adiam, cih genhakpi khat suak mawk hi.

 Antangpham dongtu in khalawh i ci hiam, ahihke’h thaman kici neilou himhim hi. Lawh piak diing ahihlam theihlouhman hiam, lawh ngiat di ahihlam theihlouhman hilou hi. Baihlam lua a, lawh ngiat sese ngailou ahihman zong hituanlou hi. Lawhpiak dia antangpham dong dia nungakte seh hita zenzen le uh thangpai kisa a antangpham donglou dia ki-haksial ngam khawvel ah nungak tampi om diing uhi. Lamdang hi. Antangpham don pen Pasian gam nnasepna a dia mun poimawh khat, i gen louh a mang kicite hi diing hi. Tuciang a lawhnei a Pasian gam nasemte’ sepdan tawh a kibatlouhna hikha diing. Akoi abng hitaleh, maban ah leng kuaman lawhnei a antangpham don kici ngeina in zang ngeingeilou diing uhi, cih bel gen ngam hang. Hangsan khengval kicikei ni. Nungakte’ ginna kiptak, leitung ah lawmman/kipahman sang keimah le’ng, van ah lawmman sang ding hi ing, cih lungsim a koihkawm a lawhbei a Pasian gam nasepna kibulphuhna himawk hi.

A tuahphat ni in nupi fel leh papi pilvang khenkhat in kawlkai em hiam vaimim em khawng nana hawmthei uhi. Vuahzu daikai nuai a kuankhiak hun bang omsam hi. Gensiam a phuaksiam hileh la lungkhoih pipi piangthei diing a; halhthakna ngahna khop sermon picing piankhiak thamna theih thiltuah hi veve hi. Ani a hun ana ciamteh kha hileh kuate hiam kongtual a akpi hang in ana bawhdek soisoi a alauh mahmah laikhawng hiai tangthu ah tuangkha thei diing hi. Thamlou in, khawlai a bawngtal kiphasak, mi lampi awn ut-hetlou, i hawlcia lah hon laudeklou mi khawng en gegu a tuahhun khawng in taisia leh nungkik sawm ngeilou himhim hi. Huaihun in tulai a i gensiam bang a anung azuihpa’ sepaih muanhuai ahihlam amah-leh-amah kiphawk khollou hial diing hi. Kiphawk hitamahleh zong, pulpit a testimony leh sharing neia ding ngam di vual hi naisailou hi. Phalbi zingkal leh khawsiat ni zingkal in khaw-ul kai kholkei mahleh, nipi suuklai khawng a zaw khaw-ul kai niuniau sam kha diing hi. Ahihhang in nungak khutsiam leh tei khat ahihman in amah adi khop leh cihsim diakdeuh tangvalte’ adia pakzem romol khuithei mahmah ahihdan nui al-al kawm in genlua hi.

Ciimnuai-Geltui khua ah antangpham, kici thumal zak leh zat hilou himhim kha diing hi. Seng a puak buhhum phama, lamsak lamkhang ah a zu a va an diing a thehthang bel theikha maithei uhi. Ahihhang in tuabangte pen a neizou tawpkhawkte leh mi hausate, a tong zoute kia in hihngam uhi, kici hi. Hiai antangpham thumal pen pupa khang apan nana hikholkei mahleh khang hong omtou zel dite adia i nutsiah diing uh thumal hoihtak leh amanthat di deihhuailou, phetlou a keptouhzel diing ngeina hoih hong hita diing hi.

Nupi meisa tawngte’n anhuan dekciang a nangmah itna leh nangmah adiing a hihtheihsun antang hon pham khiatte uh, cia latna neitu upa in awzam ngeii-ngeii zen a phui hon sam ciang in adongtu, apetu leh zatute aa ding in ngaihnuam mahmah hi. Nidang in nektheih hiam banghiam khat i nekdek ciang in a themneng khat paikhia in kausiah kici hi. Kausiah I cihpen dawi leh kau, hon engthei leh hon bawlse theite’n hon tuhlouhna diing ua kisiah ahihi. Hiai antangpham pen bel hon petupa tunga kipahna ziak a piakkik bang, genthei zawdeuh, neilou zawdeuhte aadiing bang leh mahni kiphal himhim ziak a siah hi a; dawi-le-kau tawh kisai zenzenlou hi. Tua ahihman in a lantu in, “hong kipatna antang bungte, phailelte vuk dim semsem inla, a tamsemsem kon piakkhawm theihna diing ua lampi hongtu hon hisak in,” cih behlap hi. Tua ahihman in a a tangkhate, a petute, a dongkhawmtute leh a lantu adia kipahhuai kia ahihlouh banah, a petu, piakkik a ompa aa diing in gim namtui mahmah diing hi.

Kimpi’n antangpham a don pattung a a donkhawmte bilkuang, pawnbuh, buhman, galbuh, tuivai buh cihte hi ngeingei diing hi. Buh paldeuh, geideuh cihte leng tunkhawm kha diing hi. Tulai a Niangniang te, Muangmuang te, Kimkim te, Esther te, Lucy te, Caroline te, Mary te khawng in a donkhawmte uh bel, Superfine te, Andhra te, Dubar te, Basmati te, Meiteicheng te, KD te, Moirangphou te hi diing hi. Khang kikhek hi. Khang in hon pel zungzung hita. Ahi, hun hong paizek diing a, antangpham kici a dongtu omlou a biak-inn a dakbawm a pek dikdek a inn-nupite’n a tawikhawm hun uh hong tung diing hi. Tung lellel hi, Khang kikhek hita hi. Ahi, dakbawm paisan a mobile tungtawn a saptuam pang (account) sunga thun geihgeih hun hong tung lai diing hi. Hun nanunglam ah.

Nunluiteng leh maban diing hisaap a nasataka alungsim a vakkual laitak in cooker hong phiit a, a kiguih nalam in akiang a antangpham bung maipuk dektak.

Kimu khaleh a kisuanglah awm, amahkia akinuihsan veva laitak.

(Ana sim himhim ve uale, tulai antang bang le alutdiak tawh, 2018 lai a gelhsa himahleh koimah kitakkhe nailou, zutmam thak zek , kon phoukhe di.

Pau kulmut, hun paisa, hun hong tung diing, min kiphuahdan, mihing mizia leh bangbang hiam telkha thei dia ka gelh, ka cih zaw hi a, a telkha na diam ah!)

No comments: