Search This Blog

Saturday, July 3, 2021

Kaina' Khelhna Nam Nga Te

Piancilna (Genesis) 4:1-13 a i muh, Kaina leh Abel tancin a kibulphuh in Kaina in kisik a, ngaihdam ngetna diing hunpha-phatpha ngah hinapi, ana hihkhelh teitei thu nam ngate houlim in ah, sinlai la lehang cih i lunggulhna masa ahi hi.

A tangthu i theih  veksa ahihman in leh a kicing a Laisiangthou sung a kigelh ahihman in genkik kei ni in, Kaina thillat in pahtak lawhlou a, Abel thillat in Pasian’ lungtuak ahi, cih tan ah i nga diing. Thillat veve ah bang hang a pahtak lawh pawl om a, pahtak lawhlou pawl om hiam, cih zong dottham hi a, ahihhang in tualam i buaipih man naikei diing.

Kaina, louneimi in a lou apan haici tuamtuam, mehgah, mehtheih, anteh, leh gah tuamtuamte Pasian mai a hong laan hingei diing in i koih diing a; Abel, gancingmi in leng a gannou piang masate leh a thau-thau, a hoih-hoih, nek dia limci, leh it-huai mahmahte hong lan hingei diing in i koihnawn diing. Huci in, Kaina in a thillat kisanglou ahi, cih a theih in a maimual a, a melliap in heh mahmah a; pahtak a ompa haza in, muhdahna, huatna leh tualthah utna  tanpha a lungtang sung ah khoi kikeih mawk hi. Tua bang laitak in Pasian in Kaina houpih a, Bang dia heh na hia? Bang dia na mel liap ahia? Thil hih hoih lecin pahtak na lawh kei dia hia? Na hih hoih kei a ahih lebel kongkhak bul ah khelhna kual gige a; a deihlam nangmah kiang lam ahi ding a, a tung ah thu na nei diing hi (V.6&7).

Pasian kammal apan Kaina tung ah thil hoih hihna diing hun piak a om ahihlam kician a, ahih nopleh hih noplouh ah kinga hi.  Khelhna  picin diing leh diinglouh zong Kaina ii thupukna tung a ki-nga ahihdan zong theih-theih hi. Ahihhang in Kaina in pen, Pasian tung ah pahtak tham, san tham thillat bang hihiam, ci a dong in Pasian mai zonglou a, thillat hoihzaw leh pahtakhuai zaw lat utna lungtang neilou in, amah leh amah kisiamtan tum in a lungtang a khelhna a khoite picin diing telzaw mawk hi. Tua hi a hihkhelh nihna. 

A khelhna masa bel pomtaklouh, santaklouh, pahtak thamlouh thil a latna ahi hi.

Hilhkholh a  aomna ngeingaihlou in anau zekhem in loulam ah tonpih a, va that hi. A khelhna thumna. Kongbul a khelhna kual khoi picing in, ki-uksak taktak mawk hi. Toupa’n bel, khelhna tung ah thu na nei diing, a cihsa ahi hi. Tua hi a hihkhelh thumna.

A lina diing in Pasian in  a tualthahna kipuang a, ama a kilaankhe diing a azedot lai in, “Ka theikei, ka nau dontu ka hikei” ci in ki-im a, khelhna ah lutthuk deuhdeuh zawlai hi. 

A nga-na diing in Pasian in houpih a, a thu a khun khumlai in ngaihdam ngen nuam hetlou hi. A khelhnate kisik hetlou ahi, cih langsak mahmah hi. Mi a kisik keileh ngaihdam ngen nuamlou hi. Na ngaihsun kha hia, hicizah a a khelhnung nangawn a kam mahmah tawh houpih ngekngek ngaplai a lungduai mahmah leh itna lianpi tawh mite a it Pasian himawk hi. Pasian in va naih vengveng a, Kaina kiang a thukhun a bawllai in Kaina in dawng kik a, “Leitung apan na hon delhkheta a, kuapeuh  hon mu in hon that mai diing uh” cihtan keleu gen in kisikna, khial kisakna, ngaihdam nget utna lungtang pukei mahleh Pasian in aban sutzopsak in, hum ngaplai mawk hi. Pasian in, “Kaina that peuhmah amun sagih in phu ka la diing,” ci in kuaman a thah theihlouhna diing un ciamteh lai hi.

Kaina in santaklouh biakna pia a, hihkhial hi. Santak  leh pomtak thilte lan a, pahtakna lawhkhe diing in hunhoih hunpha ngahlua hi. Khelhna tung a akhelh thuahthuahlai in leng Pasian in kam mahmah tawh houpih ngiatngiat in, a kisik diing, ngaihdam a nget diing nana lam-en lai hi. Ahihhang in Kaina bel kisathei a, kisik nuamlou in a khelhna taisanlou a, kisikna diing hun leh phat (chances) tampi mu hinapi, kisik in ngaihdam ngenlou a, khelhna khuhna dig in khelhna nam 4 tak bawlbeh lailai hi.

Eite leng kisik a ngaihdam ngen dia hon Toupan hon lam-en lailai hi diing hi. Kaina houpihpa leh tuni a i biakpa, i Toupa Jesu i Pasian akibang ahi hi. Toupa zaw hoihlua hi maw, Amah zuan meng ni.

Monday, December 28, 2020

HONDAMPA PIANNA LEH HOTDAMNA

```(Luka 2:11)```


*1. Kuate hondam ding a hong piang ahia?*

_- Amite hondam ding in(Matthai 1:21)._

*2. Amite achih kuate ahi ua?*

_- Israelte ahi uh(Matthai 15:24)._

*3. Koi a kipan hotdam sawm ahia?*

_- A khelhna ua kipan(Matt. 1:21)._

*4. Israelte khelhna bang ahia?*

_- Thupiak 10 leh Mosi Dan bohsiatna ah khial uhi(Hosia 8:1)._

*5. Hong pian in hotdam ahi uhia?*

_- Hilou.

*6. Ahihleh hondampa a piangta chih hingal a, bangziak a hotdamna mulou lailai ahi ua?*

_- Kalvari Kros ah Dan leh Thupiakte a lakmang phot angaih ziak in (Ehps. 2:15)._

*7. Bangchik in hotdamna thu a pia ale?*

_- Olive tang ah apia hi.(Marka 16:13-16)_

*8. Apiak hotdamna thu bang ahia?*

_- Tanchinhoih gingta a baptisma tang hotdam ahi ding achi(Marka 16:15-16).Israelte hotdamna dia thupiak ahi._

*9. Bangchik in hotdam ahi ua?*

_- Pentecost ni'n a gingtate Hotdam ahita uh(Nasepte 2:38)._

*_Hondampa piang mahleh pentecost ni'n hotdamna a mupan uhi._*

*HUCHI AHIHLEH JENTELTE  A DING IN BANG AHI TA DIA ?*

_Aban anawn lam chiah sutzop sawm ni_

*ZINGKAL PHA*

29.12.2020


Gelhtu: Pastor Langmuansang Tombing, Bukpi

Saturday, September 19, 2020

TOUPA'N ADEIH A AHI

[Luka:19:34 Huan, amau, Toupa'n a deih a hi, a chi ua. Mark 11:3;Matt.21:3]

Ningani tarik 17.09.2020 zinglam thawh hunma deuh a khanglou kha, lupna tung a ka omlai in, Toupa Jesu vualzou a Jerusalem alut dek a nungzuiten sabengtung neite kiang a agen uh, "Toupa'n a deih a ahi", cih thu in hon deng guih a, kon gelhkhe mawk hi. A simkhate' a dia Toupa'n hon vualzawl sakleh kei adia a manphattuk a manpha thei ahi, cihna kawm in.

Kidawplemna i ci hiam, hon khel zual di ka hi uh, cia theihsakna om hetlou in nungzuite'n va la uh hihtuak hi. A neitute adi'n bel a theihlouhkal ua a khau sut a, kal bangzah hiamtak le ana suankhe manta hi zawmah ahihna uah, a gan uh suh a taimangpih diinglai man kha, cihtheih hi.

Thil sukmang  nuam hetlou ahihlai in suam a om, i van neihlai guksak a om anuam liaikei diing hi. Khatvei ka inn uh ana kiluh a, puan van hoih dawmdawm leh puannawtna leh ka backpack thak simlai ana mang a, ka cycle le ana omkei hi. A gupa kimankhe mahleh avante kimukiklou bilbel a, ana lakha mah ka hi, hilele ka guk zaw hilou ahi, hon ci a, lawh theihdan dang a om tuankei. A nuam hetkei.

Sabengtung nuta neite mi hausa lua hikhollou maithei uhi. Aziak bel kongzing a kikhih nilnel phet ahi. Mi hausa hi a, ganta haupi hile uh ganbuk leh mun kicing a koih diing ua gintak ahi. Tagah sialneih lampi ah akual, cihdan pian a a neih sunsun uh, huangsung kitup leh ganbuk kician neilou selua in lamtangpi a mi muhtheih diing a khih nimnem uh hi diing in i tuat diing.

Anoupen hong picing dia, mi haute, dukandar te vannawnna a kilawhna dia zattheihkal ngaklah tak a a ngak kinken uh ahi, i ci lai diing. Zing leh nitak a an a piakkawm a a neitu pa'n, "bawi aw khang mengmeng inla, pam a luidawng hong bang in", ci a a zutzut, a letkal a thahatkal a ngaklah mahmah hi diing a; hong let ciang in kilawhna din ka zang dia, nitha tamdeuh ka muta dia, ka khawsakna hong zangkhai zawdeuh dia, naute siamsinna di, nek le tak suktuahna di, biakinn thawhlawm di, kithoihna diing ganta vapal beek, kelnou beek baihlam zawdeuh  a leizawh kal ngaklah mahmah leh a kinepluatna hi kha diing hi.

Hicibang a khawsa mi nengnawn in a innsung ah gou le gam, innsung van leh taksap hun a sumsuah theih diing van manpha siitcing sa nei lawmlawm lou diing hi. Tua gan nutate mah a neih manpha pen leh a kingakna pen mah hi diing hi.

Toupa'n tua pen mah deih tinten hi diing dan ahi, va la dia a nungzuite sawl ahihna ah. Toupa'n bel koihkik diing, a koihkik nung a leng vualzawlna tampi a vuk diing, damtheihna, hauhna, damsawtna, innsung nuam, ta le nau hoih, khanhoih, sum leh pai tampi a vualzawlna buahkhum diing a lungtup hikha diing hi. Ahia, huai pen nungzuite hi in, gan neituten leng theiban lou, mubanlou diing uhi. Nungzuite bel, apu uh Jesu'n sawl ahihciang a, amah bangkim hihthei, thil tengteng musuak, hun paisa, hong tung ding mailam hun musuaksa, haksat gentheih a leng hunkhe diing, thubuai labuai omta leh zong vaiveng sak zou lawtham diing, ci a muangtak leh kisiamtan louhna om hetlou a a neite kiang a le gen se lou a thupiak amuhbang ua akhihna khau sut in, va kai phiauphiau pah mah hi uhi. 

Kou inn ana luh a, van khenkhat ana gutu leng, kou a pute ka hihman ua gaam lou diing, gawtlou diing, heklou a thubuai labuai bulhkhumlou diing leh ngaidam diing ka hi uh, cih theikhol a ana hih giap hi mahmah diing hi. Sawm ta mawng le ung zong, hih zou ngellou diing cih bang le thei giugiau hi khathei lai.

Mi thupai, mi neizou, huhtu di leh panpih tu di nei hile uh, Mosi Dan in Guken, cia a thupiak palsat mite nemtak in dong ningniang lou diing ua, singkhuah suangtum tawh delh in, a ngaihthei pen a kikou in, innsak innkhang leh vengsung defence committtee leh volunteer tampi mahmah tawh delh hehu diing ua, siampute mai ah thubuai giktak bawlkhum diing uhi.

Gan neitute'n bel "Bang dia phel na hi ua?" ci'n kamnem leh awnem lel mah tawh nana hou hithiat uh hi.

Mi nuainung, cimawh leh genthei panpihtu bei ahihna uh hipah masalou in  gan neitute in Toupa' deihna mucian pah in, genkawi, genphon leh ki-ngengkhai sak sese lou in a neih sunsun uh Toupa gam nasepna a zat diing in phalpah uhi. Apau zawhlouh ziak uhiam, ahuhtu di a neihlouh ziak uh hizawlou in, Toupa' deihna a theihtuppah uleh Toupa adia a kiphal ziak uh ahi hi.

Toupa'n na damsung hinkhua deih henla, hileh gennawi leh paulap nei hetlou in na pekhepah ngam diam? Toupa'n na sum neih zah thei henla (thei law mahmah hi),  piakkhiak khen di thu hong tungleh na pekhe ngam diam? Toupa'n na tate amah nna sem di'n deihleh na phal pah diam? Toupan na zi or na pasal amah nnasem di'n sam mawk taleh, bang na ci dia? Ahihke'h tua Pathian a dia na kipiakna sang a sangzaw, manhuaizaw, lauhuaizaw leh thukzaw ah sapna ngah lecin la?

Kingaihtuah zeek leh condition tuamtuam bawl in na phalpan diam?

Abraham in a ta a latdeklai in a latzawh cia a damsung hun hong paitou zel lai diing thei hetlou hi. A theihsun tuh, kithoihna lan taleh, a teknung a vuainung ta neihsun si a mangthang lel diing ahi, cihtan kia mu hi. Ahihhang in that petmah diing in a tem a liiktou hi.

I neihsa Toupan a deih a, hon laksak khitsa om theitak ahi. I ta, i pa, i nu, i pasal, i zi' hinkhua hon laksak tak bang leng omtham diing hihang. Toupa'n a deihna ahihlam phawklou a kapden, nguaiden, dahden kici ana omthei lua ahi. Ei ut mahmah thil i hihdek tamtak a lemkhalou, chance dang om nawn hetlou diing bang le i taan omtham diing. Hinkhua i deihdan tak a zat di i cihdan hitheilou tamtak leng i om diing. Huaite Toupan hon laksak a, tua i omdan pen eimah adia hoihpen leh kizenpen hon piak bang ana hikha, cih bang le omtham diing. Ahihkeh, Toupa'n hon nget zenpi i na piaklouh nilouh ziak a ei adi, i innkuan adi leh i saptuam, i nam adia phatuam hetlou puakgik paw venvon bang le i hikhathei.

Toupa'n a deih kep khak na nei zenzen hia, phal pah in aw.

Saturday, July 25, 2020

ANTANGPHAM

A tanu teilawr dek giikgeekta kisildek a awm khuhpha dia puanvet ei-ai kawm a innsung a kiveituah latlat amit-hem a en in nitak anhuan di’n a kisa panta hi. Gas tau tung a mehmal kawm in a tanu leh hun paisate ngaihtuah veel hi. Antang a khakdek a aphamkhiak, abung luisim gemgamta sung a akoihkawm in cika a ngaihtuah khak ngeilouh nidanglai a antangpham adon seklai hon ngaihtuah khe kha zenzen hi.

Nungak  picing hinaikei mahleh sontheih leh tei hunta ahihman in, antangpham dongtu khat a seh ahita hi. Amah va kipumpiak ziak hiam, a awlmawh man a va dong hilou in, Nupi Pawl in “antangpham dongtu” diing a Kimpi aseh uh ahi hi. Hiai pen kum 30 valta thu hi a; teilawr biangzau hunlai a thiltung ahi hi. Thanuam leh cihtak suaha panmun poimawhtak, antangpham dongtu sem ahihman in Kimpi tuh lungkim mahmah hi. Apu in sengzing neu, amah tawh kituak-hun litlet di a gatsak pua in Nipini zingsang sim in kum hunkuamtak ana dong hi. Nipini zingsang a mehlim meh di innkuan leh mehlim loudeuh meh di innkuan kuamah hilhlouh a atheih kia hilou in, kuate’ nu pawt-hat deuh a, kuate’ nu kamsiam deuh, kamsiamlou deuh cihteng zong thei hi. Tangval tung pante’n  a sengsunga a antangpham bung uh a guanlutlai ua a linsim peppep dante khawng uh haih teuhlou hi. Hucibang in vengsunga papi cingkam, nelhuai leh a lerdeuh teng leng theisuak dimdem hi. Amahtuh, a theihteng ban genkhiak zungzung lou in, singtang Zo-lungsim taktakpu nungak; tangval mawldeuh pawlkhat in amau ngaizawng hidia kikoihthei zoutop a kamsiam leh maitai, mahni lungsim a om-om mawk siatkhiak zungzung mi hilou hial hi.

 “I dam le zaw kum paihattak ahi,’ ci in a lawmnu Ngainu tawh nui buabua kawm in mobile in kihouthei zel uhi. A tate tungtang bang a houlim khak ciang un, tuitawi a sawltheihta, cikha dek nak uhi. Ahihhang in amau neulai bang a tuitawi  dia kuan a, phalvak a tuikang delh a kuanngai hilou a; mahni innsung apan hekkai ziahmai theih ahihtak man in a tate un tuitawi cih thei khollou uhi. Khawnvak um sil, cih bang le paihkhiatsa ngeina khat ahihlam mangngilh dekdek ta diing uhi. Hucibang zel in a neulai leh a nungaktan a amuh gige ta-ngal khaih cih bang zong khangluite’ thilhih suak pianta mawk hi. Cikei ve, lui a puansawp kawm a kisil dia Kiginni ciang a lawmte tawh kuan nainai cihte bang zong, khanglui vai suakta mawk hi. Ahihhang in antangpham kici bel om a, omtou zellai di’n gintakhuai hi. Himahleh Nipini zingsang teng a antangpham dong a sengzing khat tawh kuankhiak kumkhua pen omtou zellai diing adiam, cih genhakpi khat suak mawk hi.

 Antangpham dongtu in khalawh i ci hiam, ahihke’h thaman kici neilou himhim hi. Lawh piak diing ahihlam theihlouhman hiam, lawh ngiat di ahihlam theihlouhman hilou hi. Baihlam lua a, lawh ngiat sese ngailou ahihman zong hituanlou hi. Lawhpiak dia antangpham dong dia nungakte seh hita zenzen le uh thangpai kisa a antangpham donglou dia ki-haksial ngam khawvel ah nungak tampi om diing uhi. Lamdang hi. Antangpham don pen Pasian gam nnasepna a dia mun poimawh khat, i gen louh a mang kicite hi diing hi. Tuciang a lawhnei a Pasian gam nasemte’ sepdan tawh a kibatlouhna hikha diing. Akoi abng hitaleh, maban ah leng kuaman lawhnei a antangpham don kici ngeina in zang ngeingeilou diing uhi, cih bel gen ngam hang. Hangsan khengval kicikei ni. Nungakte’ ginna kiptak, leitung ah lawmman/kipahman sang keimah le’ng, van ah lawmman sang ding hi ing, cih lungsim a koihkawm a lawhbei a Pasian gam nasepna kibulphuhna himawk hi.

A tuahphat ni in nupi fel leh papi pilvang khenkhat in kawlkai em hiam vaimim em khawng nana hawmthei uhi. Vuahzu daikai nuai a kuankhiak hun bang omsam hi. Gensiam a phuaksiam hileh la lungkhoih pipi piangthei diing a; halhthakna ngahna khop sermon picing piankhiak thamna theih thiltuah hi veve hi. Ani a hun ana ciamteh kha hileh kuate hiam kongtual a akpi hang in ana bawhdek soisoi a alauh mahmah laikhawng hiai tangthu ah tuangkha thei diing hi. Thamlou in, khawlai a bawngtal kiphasak, mi lampi awn ut-hetlou, i hawlcia lah hon laudeklou mi khawng en gegu a tuahhun khawng in taisia leh nungkik sawm ngeilou himhim hi. Huaihun in tulai a i gensiam bang a anung azuihpa’ sepaih muanhuai ahihlam amah-leh-amah kiphawk khollou hial diing hi. Kiphawk hitamahleh zong, pulpit a testimony leh sharing neia ding ngam di vual hi naisailou hi. Phalbi zingkal leh khawsiat ni zingkal in khaw-ul kai kholkei mahleh, nipi suuklai khawng a zaw khaw-ul kai niuniau sam kha diing hi. Ahihhang in nungak khutsiam leh tei khat ahihman in amah adi khop leh cihsim diakdeuh tangvalte’ adia pakzem romol khuithei mahmah ahihdan nui al-al kawm in genlua hi.

Ciimnuai-Geltui khua ah antangpham, kici thumal zak leh zat hilou himhim kha diing hi. Seng a puak buhhum phama, lamsak lamkhang ah a zu a va an diing a thehthang bel theikha maithei uhi. Ahihhang in tuabangte pen a neizou tawpkhawkte leh mi hausate, a tong zoute kia in hihngam uhi, kici hi. Hiai antangpham thumal pen pupa khang apan nana hikholkei mahleh khang hong omtou zel dite adia i nutsiah diing uh thumal hoihtak leh amanthat di deihhuailou, phetlou a keptouhzel diing ngeina hoih hong hita diing hi.

Nupi meisa tawngte’n anhuan dekciang a nangmah itna leh nangmah adiing a hihtheihsun antang hon pham khiatte uh, cia latna neitu upa in awzam ngeii-ngeii zen a phui hon sam ciang in adongtu, apetu leh zatute aa ding in ngaihnuam mahmah hi. Nidang in nektheih hiam banghiam khat i nekdek ciang in a themneng khat paikhia in kausiah kici hi. Kausiah I cihpen dawi leh kau, hon engthei leh hon bawlse theite’n hon tuhlouhna diing ua kisiah ahihi. Hiai antangpham pen bel hon petupa tunga kipahna ziak a piakkik bang, genthei zawdeuh, neilou zawdeuhte aadiing bang leh mahni kiphal himhim ziak a siah hi a; dawi-le-kau tawh kisai zenzenlou hi. Tua ahihman in a lantu in, “hong kipatna antang bungte, phailelte vuk dim semsem inla, a tamsemsem kon piakkhawm theihna diing ua lampi hongtu hon hisak in,” cih behlap hi. Tua ahihman in a a tangkhate, a petute, a dongkhawmtute leh a lantu adia kipahhuai kia ahihlouh banah, a petu, piakkik a ompa aa diing in gim namtui mahmah diing hi.

Kimpi’n antangpham a don pattung a a donkhawmte bilkuang, pawnbuh, buhman, galbuh, tuivai buh cihte hi ngeingei diing hi. Buh paldeuh, geideuh cihte leng tunkhawm kha diing hi. Tulai a Niangniang te, Muangmuang te, Kimkim te, Esther te, Lucy te, Caroline te, Mary te khawng in a donkhawmte uh bel, Superfine te, Andhra te, Dubar te, Basmati te, Meiteicheng te, KD te, Moirangphou te hi diing hi. Khang kikhek hi. Khang in hon pel zungzung hita. Ahi, hun hong paizek diing a, antangpham kici a dongtu omlou a biak-inn a dakbawm a pek dikdek a inn-nupite’n a tawikhawm hun uh hong tung diing hi. Tung lellel hi, Khang kikhek hita hi. Ahi, dakbawm paisan a mobile tungtawn a saptuam pang (account) sunga thun geihgeih hun hong tung lai diing hi. Hun nanunglam ah.

Nunluiteng leh maban diing hisaap a nasataka alungsim a vakkual laitak in cooker hong phiit a, a kiguih nalam in akiang a antangpham bung maipuk dektak.

Kimu khaleh a kisuanglah awm, amahkia akinuihsan veva laitak.

(Ana sim himhim ve uale, tulai antang bang le alutdiak tawh, 2018 lai a gelhsa himahleh koimah kitakkhe nailou, zutmam thak zek , kon phoukhe di.

Pau kulmut, hun paisa, hun hong tung diing, min kiphuahdan, mihing mizia leh bangbang hiam telkha thei dia ka gelh, ka cih zaw hi a, a telkha na diam ah!)

Sunday, July 5, 2020

Muizawl & Mui-ai

Ai & Zawl kici thumalte sual masak ngai didan abang.

Ai
1. Sing & sa hing nawnlou lah keugaw nailou deuhte ai, kici.
2. Ai = haici lak a khat ai a engte ai-eng, adumte aidum, gia neite aigia?
3. Ai = luidung suangnuai leh dawplak ganhing khat

4. Vaang, dau, vualzawlna vangphatna, hamphatna hon tunthei muhtheih leh muhtheihlouh a leng omthei thil, ai kici.

5. Sa leh gal mat neihciang a alopna pawi kibawlte pen ai kici hi. Samat lopna pen sa-ai, galmat lopna gal-ai hipah. Gul leh tang lawmlawm zaw ai veih.

6.Aithanglou kici, loupa gim namse tak mai, ngathang gimnam, aisa (no.3 a ai kigen) thang gimnam ahihman a aithang gimnam loupa a lamtom a aithanglou kici mai ahi awm.

7. Ai? = ahi? Cih lamtom ahi. Na bang a'i?

8. Ai (a lamkhatdan, aaih)= i (sappau a no) cihna ahi. Mizo lamte'n hahzat uh.

Zawl:
1. (a) Lawmta kithuahthei, kingai leh ki-it mahmah mi nih 'zawl' kici.
Hiai apan zawlthu, zawlla, zawlkal, zawlsai, zawlpham etc etc.

(b) Mi 2 min kibang geih neite.

2. (a) Tangval khat leh nungak khat (pasal khat leh numei khat) kidawpna leh alanglam tuak a innkuanpihte thukimna omlou in amaugel kiteng/kiten sawm in innkuanpihte thangpaih di lauhna ziak in theihlouhna mun ah va tai le uh, zawltai kici hi.

(b) Mi'n kitenna om nailou in naupai hiam ta nei taleh (genlouh heih ahithou na a i gen sukmai eita ve)

3. Dung leh vai nei thilpum/bem te zawl kici. Aktui a bem na a, zawl ahi. Football zawl na mungei hia?

4. Thil khat doukipna dia anuai a a vailam/adunglam a kikham thilte a zawl kici.

5. Mun kidawh. Tangtung a munzang khawlang leh kidawh.

6. Zawlnei. A tung a 1(a) a kigen mi nih kithuahthei mahmahte lak a khatpen zawlnei ahimai. Himahleh, zatdan pangngai ah, muhtheihlouh Pathian tawh kilawmtakna nei mihingpen zawlnei i ci hi. Gendan dang ah, Kamsang cih bang in leng sap ahi uh.

7. I deihna mun a koih diing, i deihdan sem diing in thil, ganhing leh mihing i zawl.
(a). Vuahtui a mawk luan manthat louhna di'n i zawl a, tinpi ah i kailutsak.
(b). Sial leh bawng/ganta anou kiluakthakte or i leithakten hon meltheih ua, hon ngaihtheihna di un a duhlam uh ci leh ante pia in i zawl hi.

(c). Mihing (nungak leh tangval deuh biik) te'n hon ngaihtheihna diing un kamsiam, duh-leh-deih, utlam veilam zang in i ki-zawl uh.

8. Zawlzong = ganhing ci khat ahi.

Mui-zawl = a kamsiam ziak uhiam, a pilziak uhiam, mitvak or siamna tuamtuam neih himhim man a mehmui, mehlim, anlim, tuilim zawlthei, lalut siam, zongsiam, musiamte, ngahsiam te muizawl, i ci deuh dia, huan ah, vaangnei, daunei, leh thil hoih, thil manpha himhim in a zotdeuh, sa leh nga manthei deuh himhim pawlte ei a huciloute'n mui-ai (nei) i cideuh uh abang.

Adang gen beh diing tamtak om mahleh hiai zah i sut dia, adikvek a hoih bukim cilou hial i hi. I theihtan kupna ahih thawh.

Monday, May 14, 2012

BANG CHI PIANTHAK DI A?



(A Greek a hiai chi, a Hebrew a huai chi, chia thuktak a hon sutpih pah nguat-nguat chiang un, ei “ka kha ga” leh “ko kho go” nasan a buaitheite’ aa diing in “pautheihlouh” hong hi petmah ahihtak chiang in, Ei’ pau mah in enkhawm himhim ni. A dikkei, ahikei, chih i neih lebel, a dikzaw leh a hizaw, comment khawm di’n. Thu masa di’n ah, nang-le-nang leh, na nu hiam, na pa hiam ahihkeileh, thugentu/upa/heutu muanhuai nasak khat kiang ah, imm hetlou a na/a pianthakdan hon hilh gu siehseih di’n ana dong mah dih, bang dawnna na ngah am?)

Tuma a bethesda rehab centrete’ drama ah, chialpitu khat leh a ngaikhetu khat houlimna tungtang hon suah uhi. Thugentu kiang a, ngaikhetu in ‘pianthakna chet’ a dot chiang in thugentu in gen di theilou in etsakna kilawm huntawk leh nalhdeuhtak a tua dotna hepkhiakdan siam mahmah hi. I dinmun uh huai geih ahi, kei muhdan in. Pianthakna thu a kigenchiang in, pianthak didan kihilhlou in piangthakte’ omdan kia kigenkhum sek ihizaw uhi. Pianthak didan bel, ei a piangsaktu diing hilou ihihman in genhaksa leng ahimaithei, ahihhang in, piangthak khat i hihngal leh bel, piangthak nailoute hilh diing dan omkha diing in ka ngaihsun hi.

Laisiangthou sung ah, pianthaksak a na om diing ahi, chih i mu hi. Tamtakte’n, i kisinsakna dungzui in, pianthakna tuh, kisikna tawh bukim dan in i ngai a, kisik vulvul a i om a; Pasian kiang a i thum chiang in a zoukhin, a bukim, mang theinawnlou leh khatvei setdet diing a “piangthak” in i kinamdet sek uhi. Pianthakna ah, ei (mihing/mimal in) hihtheih nei hetlou a kisinsak kawmkawm napi in mimal/mahni Hondampa leh Toupa a Jesu sang diing in i kisinsak nawn thepthup uhi.

I theihsual khat uh, piangthak chih leh hotdam chih, kinailua lah kigamlapi thu nih om hi. Hotdam chihbel, gawtna tuak diing zenpi, a gawttu diing apan a hatzaw leh thuneizaw in a suhkhiak zawh a, gawtna a tuahsaklouh chiang in hotdam a om kichi theipan hi. Mihingte’ kha gawtmun meidil a pai diinglai, tuamun tanglou a, mun nuamzaw (van-gam) a tanchiang un, hotdam hi uhi. Hiaipen damsung a tungtheilou ahihchiang in, gensau dahzaw in, pianthakna, i damsung a tung ngeingei diing lampen gen ni. Piangthakloupi tuh hotdam in a omkei diing ua, hotdamna ngahte chu a piangthak teitei diing uh, chih theihsa ahi. Hotdam hihna diing a lampi omsun tuh, pianthakna ahi hi. Hiai pianthakna tuh sihnung a omthak thei thil hilou in, damsung ngei a tung diing chii ahihman in, tua pen ngahsawm tek ni. Pianthakna dan kisinsakna chi tampi a om a; himahleh Laisiangthou sung a kigen pianthakna pen i en sin diing.

Laisiangthou chinih in kikhen phok ni le. Thukhun Lui leh Thukhun Thak. Thukhun Lui sung a kigelh tengteng thukhun hivek lou in, a Thak sung a kigelhte leng “thukhun” hiveklou uhi. Adam’ kiang a thukhun tuh, Sia le Pha theihna singgah neklouh diing, chih ahi. A neklouh sungteng, silou hi. Noah kiang ah, Longpi bawl diing chihthu na khung hi. Meilah sing a long dung lam tong za thum, a vailam tong sawmnga leh asanlam tong sawmthum; a sunglam leh a pawlam meilah nai a zut vek ding chih Noah kiang a thukhun ahi hi. Abraham kiang ah, zekvun sum diing, chih thukhun om hi. Mosi hun ah thu zuih diing chi sawm hong kipiak behlap thak a; tuate pen Jesu’ hun tan in kizanglai hi. Hiai thu kikhungte amau hunchiat a hotdamna ching ngen ahi uhi. A hun leh mun dungzui in thukhun tuh Pasian in kheng zelzel hi.

Neklouh diing, chihpen, a kiim khawng ah va om-om chitchiat ngailou hi. Zudawn hoihlou kichi pen, dawn kei na ning, chia zudawnte tawh kithuahthuah kul sese khollou hi. Siatna i chih, mun neukhah i ot zekchiang a hong inntek hulhul, hong khawtual hulhul in hon nawmvalh khinpah hi. Setan mun awn kei un, chih thupiak i nei hi. Noah in, a dunglam tong 250 bang, a vailam tong 100 bang in bawlta mawk leh bang a chi dia? Ahihkeileh, ah, a pawlam kia zutbit leng le hun, chitaleh? Ni giat ni a zeksum hoih hi, chihpen, sum ahihpeuh leh a piangphet sum ni, chih bang, ahihkeileh, sia-le-pha thei hong hihchiang in sum ni, chihpeuh khawng hileh hoih lou diing hi. Tua mah bang in, thupiakte lak a thupi deuhteng zui khin, chi in khat, etsakna di’n, mi’ huan a theigah peuh va gu lehang leng, khial khin himawk hi. Huchi bang zel in, Pasian aa diing hive’n, ni sagih ni kia hilou, a niguk ni tawh tang/khawl khawm vanglak ni, chi sin lehang leng, a kan a val deih hihtuak tuanlou hi.

Israelte’n zeksum in, thupiak sawmte hon zui panta ua. Thupiak a bawhsiat (zehphit) khak chiang un, a khelhna omdan dungzui un kithoihna diing dan piak in a om uhi. Hiai thukhunte a khauhluat ziak in, kuamah in zuikim zoulou ua, midiktat pen in leng thupiak 10te’ lak a khat khawng hon palsat chiang in, a zuihkim sipsip 9te tuh bangmahlou hong suak zel hi. Hehpihna Dan hilou ahihman in, khauh in zuihhak mahmah hi. Eilawi khang hile zaw, kithawih zawng gawp petmeh di hive hang aw. A zawngdeuhte bang le, vapal/vakhu khawng chi na ua, vapal bang lah kineilou, i leidek chiang bang a man a mantam! Huai hunlai a i omkhaklouh i hamphatna ahi. A tomlam in I gen dia, huchia, dan zuih a bukimna ngah diing a Israeltate hong kipat chiang un, bukimna, Pasian mai a khelhna neilou a om tuh hong haksa mahmah mawk hi. Zeksum a,  dan sawmte hon zuihpat chiang un a kallak a khat bang ah hong taang ua, hong khial kha in hong buaipah sek uhi. Dan sawmte kia genlouh, kithoihna na-ngawn a dan chi tampi ana om a, kithoihna laan ngoihngoih siampu khenkhat bang, si hilhial mawk uhi. Huchituk a khauh dan nuai ah mihingta kuamah nungta zoulou diing chih Pasian in thei giugiau in hehpihna tungtawn a hotdamna lampi sialsak diing ahihdan zawlneite tungtawn in gen hi. Hotdamna lampi, lampi thak, thukhunthak bawlsak diing ahihdan leh huai thuthak pen Zion (Jerusalem khua) a hong kipan diing ahihdan zawlneite’ tungtawn in hon gen panta hi.
Zawlnei Isai bang, Jeremia leh Zekariate, Joelte, leh Danialte kiang khawng ah kilak in thukhunthak diing tungtan hong gen panta hi. Huaite’ ma in Kumpi David kam in hichi’n na kigen hi, “Hermon dai tuichiim, Zion tangte a kezel…huai ah Toupa’n hinna thu a pia, Tangtawn a hinna”, chi in. I chihchiang in, mi tamtakte’n hotdamna diing in Pasian in A TAPA hon sawl, dan in i gen uhi. Lai Siangthou mah in chi ngut ahi. Himahleh, hiai kal ah theih mahmah diing a hoih khat om hi. Pasian’ thangpaihna apan midang kuamah in hon hunkhe zoulou a, a vaihawmna a kuamah in siam hon tangsak zoulou ahi, chih I theih poimawh mahmah hi. Ban ah, mihing’ ta neih bang a Pasian in Tapa, khat keleu nei dan a kisinsakna leng diklou hi. A tapa tang neihsun, chihpen, khatvei kia mihingte tandiing a hong si diing, tua amah lam a sep di ompen, khatvei a hihkhin zou diing a genna lam hi in, ta nih le thum nei hilou a, tang khat kia petmah nei chihna lam hilou hi. Pathian amahlehamah hong kihih awngthawl a, mihing bang a hong pai a, hotdamna nna hongsepna pen ahi, TA a chih veu, chih chiang masa lehang a hoih diing.
Hondampa diing in Jesu a hong pai a, mi’n a dotchiang un, Kei hon mute’n ka pa mu ahi khawng a chizel hi. Huan ah, Tapa theichiang le uchin, Pa kua ahia chih na theichiang diing uh, chih khawng  ana genkhum hi.  Si diing a, thoukik diing ahihdan khawng a nungzuite kiang ah gen hi. Kasih a, ka thawhnawn hun chiang in Zion (Jerusalem) khua ana taisan kei unla, huai a pan Thutak kha a hong tung chiang in, tua thutak kha in thil hon theihsak bang in na gamta un, chi in vaikhak hi. Pentecost ni in Kha Siangthou hong tung petmah a, tua ni a kha in a gensak bang in Khelhnate kisik a, Jesu’ min ngei a Baptisna tang diing in Peter tungtawn in kha in hon genkhia hi. Hiai ahi, thukhunthak kichi sek – Jesu min a baptisna tan diing. Hiai in i khelhna hon siangsak diing hi. Mihingte’ thilhhih in hon hondamtheikei, chih I pansan uh ahi tangpi. Hiai ei’ utthu a hih, hilou in, ahihdiingdan Kha in a gen i va zuih mai ahi. Hiai tak ahi, mihing’ thilhih hilou a, Pasian’ gellsa, hotdamna lampi va zuih diing. Khente’n Pa leh Tapa leh Khasiangthou in in Baptisma ka tang khin chi kha diing uh. Pa chih min hilou in, hihna hizaw hi. Ta chih leng min ahikei. Huan ah, Kha chih leng min ahikei hi. Nang leng kua aa diing hiam in nu/pa/tan a hi ngei. Tua nu hiam, pa hiam, ta hiam na hihnapen na min hilou hi. Tua ziak in, a chihdan teekteek a thilhihpen hotdamna ching hizaw hi. Saul a kumpi ahihlai in galte’ ganta leh neih le lamte hihmangthang diing a thupiak ahi. Himahleh, gan hoih leh thaute hon tawimawk hi. Pasian in a thu bang teekteek a hihdiing, zuih diing deih hizaw hi.  Tua man in, Lai Siangthou sim inla, Jesu min in kibaptis himhim dih, nang ah bang kilamdanna a hong om hiam?
Pianthakna diing thu kiching zaw, Pa in hunlem hong piakleh I houlim beh zel diing.

Monday, May 30, 2011

AKNO CIAK CIAK, KOI A HAWH DI? (Tulai version)

Akno ciak ciak, koi a hawh di?

Nu’ phu la di, pa’ phu la di,

Paam a sangak daikaai diing.

A nu, a pa leh a sanggamteng sangak in that a, neksakta ahihman in akno pen lau a tai a kibumang mailo in phuba lak sawm in, sangak apan kiven diing dan ngaihtuah in sun-le-zan hunte hon zang panta a..

Sangak kici dainawl gamsa, pil velvek, thu lehbawl siam leh ngian siam/ calak tak khat ahi. Maneithangzai in Lasi leh Lasawite unau itna thu leh a deihtak thu gendia Palai a a khaklai in, tenpih nuamlo, mudah leh itnawnlo dan a va lehgentu ahi hi. Tua kia thamlo, itna thilpiak a kensak, a dial zong dainawl a laikek malam in Maneithangzai kiang ah Lasite unau in a thilpiak sang nuamlo uh, ci in hong gen hi. Tuaman in Sangak Palai cih pau upa i neih lawh hial ve. Matzawh leh thahzawh a neih sunsun in, nekpah maisang in gelgawt leh kimawlpih a, ut-le-dah a eengtat khum sektu kuadang hilo in sangak mah ahihi. Akno Ciakciak in tuateng dainawl dailing nuai a mu khiin-khian ahihman in limtak a ihmu theilo in khanglo zihzeh a, Ak ihmu mah bang, cih paunak hong piang leuleu hi.

Ka tate hong let deuh ciang uh ngak maive, cih diing ngaihtuah kawm a akiang a thawhbawl a leiphiat khu fatfat a khuang al-al aktal a mitsiik a melh gau-gau kawm a note opkhum hi. Leiphiat a atate’ nekdiing a zonna thatawl leh a kiang a lasa a kiko aktal’ aw in khim hiding hive’n tomno sung in akpi hong ihmu hi. Aktal khuang thawm hong dai vengveng a, akpi hong khawdak khiakleh, kum khawtawn a muh utlo a a kilep mangsan sawm gige sangak khat a maizawn tak a pak vul neng-nuang tawi in ana ding hi. Akpi mangbang leh patau kiang ah, awnem theitawp in sangak in,”Zawl, hiah pak hoih mahmah khat ka hon puak, ci in leilam enkawm in nuigu sim pha-phalh kawm in a mit phui seisai in pia hi. Akpi in lin pipi a a san kawm in, (sang nuamkei leh hehkha diing cih lau hive’n!) sangak in dong zom a, “Lawm tuzan koi ah na giak dia? Gilzawl maw? Gilbem?”

“Gilbem ah”, cih leh din thuah in a tate innlam a kinthei pen in zotpih hi. “Zawl, zing ciang in le kikhawl nawn ni aw, hiai mun mah ah,” cia sangak in a zotna a nunglam ah za ciai ciai hi. Sangak in zankal in hong vil diing cih thei tinten a hihman in akpi pen gilbem ah tang ut hetlo a, gilzawl ah giak hi. Anizing in sangak tawh kimu kiknawn petmah ua, zannitak gilbem a a muhzawhloh thangpaihna selgu teitei in maitai kawmtak in, “Zawl, tuzan gilzawl ah na giak di maw? Cikawm in pak vulsa khat penawn hi. Akpi’n, “He,” cihleh pak san thuah hi. Tuazan leuleu ciang in akpi’n atate gilzawl tanpih nuamlo in gilbem a lutpih ciang in api (aneitu) heh mahmah in hang zatzat hi. Zan nitak a gilzawl tang a, tuzan gilbem cizel. I akpi pen a sihsak in sia hita hi. Zingciang in akpi nokai gawng gengon sa kine hen”, ci in akpi gawh diing zingvai kihawm ta hi.

Zan nih sung khem lumlet a om ahih kithei in sangak heh mahmah ta hi. Tunipen, muh leh bawh thuahta diing cih hanciam kawm in dainawl ah sangak in akpi tang khinkhian hi. Akpi leh a tal kithawh hau-hau kawma a note utawh hong kizui liai-liai pen thakhat in bawh a, atate leh aktal’ mitmuh in kicapo sak leh gelgawt kawm in viikto, mankik, viikto in kimawlpih hi. Tuateng kia hilo in a paimang pih kawm in amulte botkhia in lampi ah thehthang hi. A nu omnawnlo in aktal in aknote inn zotpih a, mangbang a ham ciakciak thawmging hon zak ciang in a neinu innka a pat-hek kongtual ah hong diing khia hi. Theikhin ahihman in dahlua kisa hong kahpau a – Maizen, dah buang hang e maw, siakkawi aw! Ka tanu taan ing a, tua ka akpi, siampupa’ nekval sunsun sangak in hon gaihsak zel. Ka pu’ sa, ka pa’ sa in na hon paita ua hiam? Ci in. A kiang a pasal in, “Zawzen teh, akpi khat ziak in inngam kei ni, na tuibuk hong pe dih”, na ci hi.

Nuai ate’ tung ah (nahtang tung ah) temhiam mahmah sek mahleh, sangak in ciindan haihuaitak khat nei a, tua a ciindan pen a suulnung zuihtheih diing in a gamtatna omsak hi. Tua a suulnung tungtawn a phuba lak dingdan ngaihtuah in Akno in nisalum awi kawm in kuun ngaungau kawm in mit siing diaudiau hi. Akno in a sanggamte zawn mahleh, lauvek ahihman un sangak dai kaai a kuanpih ngam omlo uhi. Cimawh tongkhong a vaandak a lunglelh la peuh phuak tuan seselo in daikaai diing in hong kithawi hi.

Lampi ah aktui in na tuak kha a, “Akno ciakciak koi a hawh di?” Nu’ phu la ding, Pa’ phu lading, paam a sangak daikai diing, ci a a dawn ciang in aktui in zong, Sangak tung a lungdam kua om dia? Ci in zuipah hi. Lawmta tegel hong pai zel in, bii lak a koltang gul ngawngsan hon tuak kha ua, akno in lausim mahleh, panpih dia a hahcial luat man in suutkhia uhi. Gul ngawngsan in leng a tupna mun uh damtak a tuntheihna diing ua lampi a veeng di’n hong kithawi a, bi zang inleng zuipah ngalhngalh ci ve un. Lawmtate tuh a pawlcing sim naihnaihta uhi. Luidung khat hon tuak ua, tuidawn dia hong kisak uleh uiphuk tuitha zophet khat in a khangzek ua dawn diing in ana ngen hi. A khangzek a a kituansuk uleh giitta hon tuicing hon mu uhi. Tuitung ah nahteh san kelkel khat hong taisuk a, uiphuk in kituisiamsak in tua nahsan laksawm in leuhphei pah zah-zah mahleh, akno in samkik a, gaalte tung hilo khawng a tha seen ngainailo ci in thuhilh hi. Hiai nahsanteh zenzen ka ngaihtuahleh, nahsan tui’ taih, Vanleeng’ Tanu tangthu a pen a d’e aw, ka cisim.

Vasa hon tuicing cihmah, suang lian leh buannawi khawm theilo ahihman un ciangkang leh suangtang khang in bangmah cing zolo a, khamkhop ngahna di vual ahikei cihthei in uiphuk in a tuisiamna hon suah in hong kipan a, tomcik sung zopah in dawnkhop hon ngahpah uhi. Koilam phaksawm na zenzen ua, no teng ? ci in gitta makaipa’n Akno hon dong hi. Sangak daikaai a kuan diing cih ahilhciang in nikum a lo-nawl khat a buhmin taang a apanlai ua, sangak in a gitta note leh a hatlo deuhte ana ziallai phawkkhia a, a thangpaihna hong puang in”sangak tung ah kua lungdam om dia”. A khutkawi mut a, gitta honpi in Akno hon zui dudup ta uhi.

Lamkawi khat ah sazu/zusa lamkan in hong tai zual hi. A sap hang un ngaihsak lo a, taisuak teitei napi a khawnung deuh in hong kilangthak hi. Sangak daikaai diing a a cial uh hang in utlo a, kigel mang teitei hi. Amah aa dia gaal lauhuaipen sangak tung a phuba lak kisawm a, hon zui nuamta hetkei. Feifui hen, ci in uiphuk in a aw uunpi tawh a phun khum luah-luah laitak in lamsak a akpa kaw-kek ging zoihzoih a za ua, dinkhawl zen a lamdang satak a saklam a etlai un, ngaidih, tanai honpi amaulam naih in hong tai mialsuk suu-suu uhi. A kitheihtuah loh hang un, Temtatpu’ tangthu a akpa in tanai bu a phiatdalh lai hi ngeingei maithei hi.

A pamzek uah, mihingte’ giahbuk lawihsa (taihsansa) khat ah phuba lading a kuan lawmta hon hong tawldam uhi. A dinkhiak kuan un leilak a naanghiam lum dildel khat in, Ke’n le kon zui di, hiai a zatna omlopi a lemsa a ka omsang in, ci in hon zui hi. Suktum khat leng ana om a; a zatna di teng ua hon zat khit nung un hon nuse mawk ua, hiai a manna bei a ka omsang in ka phattuamna om kha in teh; lawi-le-vual mah leng ngaihhuai, ci in hon zui nawnta hi.

Khawmui kuan ahita. Lawmtate’n tuh sangak bu galmuhta uh a; Galsim Dan bawl in hong tukhawm uhi. A kumkhua a ngiansiam leh galsiam gige gul ngawnsan in panmun hon hawmta ziahziah mai alem. Hiai hunlai in ngalthahat humpite, ngalkhatte leh khuaithuumte’n hiai lawmtate’ pankhawmna leh kimuan-ngamna theikha himaizen le uh, bang cituk in a huh nuam di ua? Ahihkei leh, a va hawlzak maimah di uam? Uiphuk in a tuimuam teng vanlam ah phih in, vuahpi hong zudia, aktui vutlak ah kiphual in mei hong kitawh tak ciang in puakkham henla. Puanbu kawm ah tanai hon. Phaitam kongkhak ah suktum ci in panmun hong kihawm diam uhi.

Khaile, gal buluh nuamta i hi. Gitta honpi leh uiphuk hong kipan ua, a tuimuamte uh vanlam ah hon phihkhia uh cu e, vuahpi in hong zuta. Vuahphiin pan cih diing in lampi ah pasal (mihing khat) a pheek tawnzial liangput in hong pai vutvut a, a pheeklawng sung apan naupang khat hong kia hi. Huaileng phawk man sese lo in tua mipa tuh a pailiam vengveng hi. Huai zawhnung sawtlo in kawt suak dimdem in inn ah sangak hong mialtun a, taptung manawh in amhai zen a mei am mut ciang in aktui puaktam zuah in amai hon theh hi. He nu ei, he pa ei, cia mitsi kawm a bang zut a tuithei mun hon zot ciang in bang a naanghiam in a khut ana atta. Maiphiat di cia tuithei a va dop ciang in gul ngawngsan in na tu leuleu hi. Khawziing khawvak ka tung ah zahngai ve ua, bang tuakkha ka tamai a, ci in puanpi kawm hong kisehlut ciang in tanai honpi in na pumbuah leuleu uh ciang in ziin-leh-sian in paih khin thamta ahi cih hong kiman kheta a; liimbelh saunuam pen tu in gaalmun tangta ci in phaitam lam ah kikhawhpawt a sawmlaitak in suktum in a lutang na khen hi. Phaitam innka a sihsual a kisat lengleng sangak pen uiphuk in bizang in hong khawh ek mai tuh, thelnah tualkia bang in innka apan leitual ah kesuk in sangak tuh a sita hi.

A tawpna di’n pu @ShrekZomi’ la in awle:

Akno Ciakciak La

(A tangthu I theihdan kibang kimlo maithei a, ken ka na theihdan a kong lep suk mai ahi)

Khuaibang lang e daikhang sangak,
Vangsel buh-al’ sumlu la e.

Sumlu la e vangsel buh-al,
Tuai momnote sangbang gah e.

Sanggah tuai momno nih thumte’n,
Batphu la di’n hanlung ciam e.

Hanlung ciam e batphu la di’n,
Singta gamah sawlbang hei e.

Sawlbang hei na singta gamah,
Singgual in ngaihkhua a tuah e.

Ngaihkhua tuah e sangcih gual in,
Batphu la sam ve ning ci e.

La ve ning e ka batphu hi,
Sangak tung lungdam om diam aw?

Lungdam om diam sangak tung ah,
Zata dogal daikhang sangak.

Daikhang sangak zata dogal,
Sunggil kial in sausiang zuan e.

Gialbang khing in sunggil kial man,
Taptung vaivut pheiphung suan e.

Vaivut sung pan buh-al tui in,
Batphu lak nan vaivut phil e.

Vaivut phil e batphu lak nan,
Sangak’ maimit vaivut in tum.

Vaivut in tum e sak maimit,
Siktui in sawpsiang ning ci e.

Sawpsiang ning ci, dam siktui tawh,
Dawhtam tung tuanglam zuan e.

Tuanglam zuan e dawhtam tung ah,
Gam segul in sangbang no e.

Sangbang no e gam segul in,
Gu in lingbang do in duangzen.

Tang duang zen e gam segul gu’n,
Zalna laikhun tuanglam zuan e.

Tuanglam zuan e zalna laikhun,
Patpuan nem ah zal di’n gel e.

Zal ding gel e patpuan nem ah,
Nahnuai naita in a bawm e.

Khuaibang bawm e nahnuai naita’n
Dogal lang ci’n sangkil zuan e.

Sangkil tuanglam a zawt na ah,
Khang gamgua diknang in dik e.

Diknang in dik e sangkil ah,
Kelkong ah phuk-ui a tong e.

A tong tah e buanlei phuk-ui,
Hamtang bizang a kawlciang hi.

A kawlciang hamtang bizang tawh,
Dogal sangak naubang sial e.

Naubang sial e dogal sangak,
Batphu la in hanzai sa e.

Hanzai sa e batphu la in,
Sangcih gualte nunbang nuam e.

A gaalpa uh sangak sita hi. A thah zawzen hang un, dai a kaai uh/ dai a tuanpai uh cih a kigenkha hetkei thethup hi. Sangak daai bang a ngeitak?